Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Ελβετίας
Το αντίστοιχο του ελληνικού γυμνασίου. Ανάλογα με το καντόνι μπορεί να υπάρχουν μέχρι και 3 διαφορετικού είδους γυμνάσια με διαφορετικό ακαδημαϊκό προφίλ και επίπεδο δυσκολίας. Οι σπουδές είναι αρκετά απαιτητικές, με διαρκείς αξιολογήσεις, πολύ δουλειά στο σπίτι ειδικά για τα γυμνάσια υψηλού επίπεδου.
Ταυτόχρονα γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια επαγγελματικού προσανατολισμού. Με την ολοκλήρωση των σπουδών, στην ηλικία των 15 τελειώνει και η υποχρεωτική εκπαίδευση. Ανάλογα με τις επιδόσεις το 75% των μαθητών θα ακολουθήσει τεχνικές ή επαγγελματικές δημόσιες ή ιδιωτικές σχολές κλπ. Το υπόλοιπο 25% θα συνεχίσει για το ανώτερο απολυτήριο Λυκείου (το ποσοστό αυτό διαφέρει από καντόνι σε καντόνι και κυμαίνεται από 10-45%).
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελβετία ξεκινάει αμέσως μετά το τέλος της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι υποχρεωτική και χωρίζεται σε 2 στάδια: την ανώτερη δευτεροβάθμια και την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Όπως αναφέρθηκε και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελβετία, τα Καντόνια είναι υπεύθυνα για τα σχολεία και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις από καντόνι σε καντόνι και σε ποιο τμήμα της Ελβετίας βρίσκεστε ( Γερμανόφωνο, Γαλλόφωνο, Ιταλόφωνο κλπ).
Για να τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά:
Περιεχόμενα
Ηλικία Εισαγωγής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Ελβετία
Συνήθως η εισαγωγή των παιδιών στην κατώτερη δευτεροβάθμια ξεκινάει από την ηλικία των 12 ετών ( 11-12 ετών) και διαρκεί μέχρι την ηλικία των 15 ετών, άνω στη συνέχεια αποφασίζεται πως θα προχωρήσει στον τομέα της εκπαίδευσης και αν συνεχίσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Συνολικά διαρκεί 4 έτη.
Όπως αναφέραμε η Κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ξεκινάει από τα 12 έτη, μόλις δηλαδή το παιδί έχει τελειώσει τον πρώτο κύκλο ή την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, και διαρκεί συνήθως 3 έτη ανάλογα φυσικά με το Καντόνι.
Έτσι λοιπόν σε περίπτωση που μετακομίσετε ή αλλάξετε καντόνι διαμονής, θα χρειαστεί λίγος χρόνος προσαρμογής από το ένα σχολείο στο άλλο, καθώς που παρόλο η τάξη να είναι η ίδια, μπορούν να αλλάζουν η ύλη, ακόμα και η δεύτερη γλώσσα που μαθαίνουν.
Το σχολείο κατώτερης δευτεροβάθμιας μπορείτε να το συναντήσετε ως Kantonsschule, ή όπως ονομάζεται και στην Ελλάδα, Gymnasium δηλαδή Γυμνάσιο.
Συνήθως η πλειοψηφία των Καντονιών θέτει τεστ εισαγωγής στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ανάλογα με τις επιδόσεις του μαθητή κατατάσσεται ανάλογα και χωρίζεται σε τμήματα με παιδιά ανάλογων επιδόσεων.
Υποχρεωτική Εκπαίδευση
Η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι μέχρι και την ένατη χρονιά ( τρίτη γυμνασίου – 3 Sek.) και μέχρι και αυτή τη βαθμίδα είναι δωρεάν (εκτός των εκδρομών που είναι και με παρουσίες).
Χρήση στολών στα Ελβετικά Σχολεία
Στην Ελβετία τα παιδιά δε χρειάζεται να φοράνε στολές για να πάνε στο σχολείο, σε αντίθεση με άλλες χώρες. Πηγαίνουν κανονικά με τα ρούχα τους.
Μαθήματα
Στην κατώτερη αλλά και Ανώτερη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα παιδιά μαθαίνουν ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων και πολλές κατατάσσονται σε μικρά τμήματα ανάλογα την απόδοση που δείχνουν. Τα μαθήματα που διδάσκονται είναι Φυσική, χημεία, βιολογία, μαθηματικά, Γεωγραφία, ιστορία και φυσική αγωγή και υγεία.
Γλώσσες
Πέρα από τα μαθήματα σε διάφορους τομείς, τα παιδιά μαθαίνουν και δίνεται πολύ βάση στην εκμάθηση της Ελβετικής Γλώσσας και συνήθως μαθαίνεται άλλη μια από τις επίσημες γλώσσες της Ελβετίας, και πολλές φορές επιπλέον μαθαίνεται και η Αγγλική Γλώσσα.
Βαθμολογία
Συνήθως δίνονται βαθμολογίες 2 φορές τον χρόνο, όπου παρουσιάζεται η απόδοση των παιδιών. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η βαθμολογία που ξεκινάει από την πέμπτη δημοτικού. Οι βαθμοί ξεκινάνε από το 1 και φτάνουν μέχρι το 6, όπου το 1 είναι χαμηλός βαθμός, το 6 θεωρείται άριστα και η βάση είναι το 4.
Πέρα από τη βαθμολογία, οι γονείς συναντιούνται με το καθηγητή και συζητάνε τα πάντα όσον αφορά την απόδοση του παιδιού, τη γενικότερη συμπεριφορά, την κοινωνικότητα κλπ.
Για να περάσει στο επόμενο επίπεδο θα πρέπει να έχει περάσει με την αξιολόγηση. Αν δεν περάσει την πρώτη φορά, γίνεται επανάληψη της αξιολόγησης και αν αποτύχει για 2η φορά δεν περνάει στην επόμενη τάξη.
Επιλογή Ακαδημαϊκής ή Επαγγελματικής Κατάρτισης
Τα παιδιά στην ηλικία των 12 ετών θα πρέπει να αποφασίσουν το είδος της Καριέρας που θα ακολουθήσουν και ανάλογα θα πρέπει να επιλέξουν για το είδος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που θα ακολουθηθεί.
Για παιδιά που ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν Επαγγελματική Σταδιοδρομία θα πρέπει να ακολουθήσουν κάτι σαν Επαγγελματικό Λύκειο που έχουμε στην Ελλάδα και μόλις τελειώσουν τη φοίτηση θα πάρουν και το αντίστοιχο δίπλωμα Επαγγελματικής Κατάρτισης.
Για παιδιά που θέλουν να πάνε ακόμα πιο υψηλά ακαδημαϊκά και να μπουν σε Πανεπιστήμιο, θα πρέπει να φοιτήσουν σε Kantonsschule/Gymnasium και να δώσουν τελικές εξετάσεις για να περάσουν το Matura, που είναι απαραίτητο για την εισαγωγή σε Πανεπιστήμιο.
Τελικές Εξετάσεις και Απολυτήριο Κατώτερης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελβετία
Δεν υπάρχουν τελικές εξετάσεις και εφόσον δεν υπάρχουν οι τελικές εξετάσεις, δεν υπάρχει και κάποιο χαρτί- απολυτήριο. Μερικά Καντόνια ίσως εξετάζουν τους γραπτά τους μαθητές και δίνουν ένα κάποιο χαρτί σαν βεβαίωση πριν την εισαγωγή στην ανώτερη βαθμίδα της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Για άλλη μια φορά , καλό θα είναι να επισκεφτείτε την αντίστοιχη σελίδα του Καντονιού σας ή να πάτε να ρωτήσετε αυτοπροσώπως.
Μπορεί η κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση να είναι υποχρεωτική, αλλά η ανώτερη Δευτεροβάθμια δεν είναι υποχρεωτική. Βέβαια αν κάποιος αποφασίσει να φοιτήσει επιπλέον θα χρειαστεί άλλα 3 (μπορεί και 4) έτη για να τελειώσει και πέρα από αυτό χαρακτηρίζεται και από ιδιαίτερη δυσκολία.
Ανώτερη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελβετία
Ο χώρος των επαγγελματικών και τεχνικών σχολών δημόσιος και ιδιωτικός είναι αχανής για να περιγραφεί. Σχεδόν πάντα περιλαμβάνει παρακολούθηση μαθημάτων αλλά και εργασία σε πραγματικές συνθήκες παρόμοιες σε τυπικότητα, ωριμότητα και προσήλωση με αυτή του κανονικού εργαζομένου.
Συνήθως υπάρχει μια μικρή αμοιβή ώστε να καλύπτονται κάποια από τα έξοδα του μαθητευόμενου (μεταφορικά, φαγητό κλπ). Εδώ λοιπόν υπάρχει μια σημαντική διαφορά με την ελληνική εκπαίδευση μιας και μιλάμε για το 75% των μαθητών και ηλικίες 15-16 ετών.
Το 25% συνεχίζει στο σχολείο για 3 χρόνια για τη λήψη του ανώτατου απολυτηρίου Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Matura, Maturitè). Ένα από τα χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών είναι ότι σε όλα τα χρόνια διδάσκονται μαθηματικά και τουλάχιστον μια από τις φυσικές επιστήμες σε σχετικά υψηλό επίπεδο.
Στο τέλος των 3 ετών, γίνονται οι ιδιαίτερα απαιτητικές απολυτήριες εξετάσεις στις οποίες επιτυγχάνει το 80% των υποψηφίων, ώστε τελικά μολις ένα 20% των Ελβετών να είναι κάτοχοι αυτού του ανώτατου απολυτηρίου Λυκείου. Οι αποτυχόντες θα μπορέσουν να συνεχίσουν τις σπουδές του σε μια επαγγελματική σχολή.
Η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει τα εξής είδη σχολίων:
- Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης
- Baccalaureate
- Σχολεία Εξειδίκευσης
Συνήθως η πλειοψηφία των μαθητών προχωρούν στην ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και περιλαμβάνει μια μορφή εκπαίδευσης που γίνονται μαθήματα και σε τάξη αλλά και κάτι σαν πρακτική άσκηση σε εταιρεία.
Μόλις ολοκληρώσουν τη μαθητεία τους που συνήθως διαρκεί 2-4 έτη και στα 2 μπορούν να πάρουν το πτυχίο VET (σαν το Ελληνικό ΕΕΚ – Δίπλωμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης) αλλά στη συνέχεια μπορούν να πάρουν και το ομοσπονδιακό baccalaureate.
Ενώ οι σχολές επαγγελματικής κατάρτισης επιλέγονται από την πλειοψηφία, αλλά ένα μικρότερο ποσοστό πηγαίνει στις σχολές Baccalaureate. Μέσω αυτών μπορεί να εφαρμοστεί ένα είδος ένα είδος προετοιμασίας για το Ελβετικό Πανεπιστήμιο και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, παρέχοντας ένα γενικότερο εύρος μαθημάτων σε πολλούς και διάφορους τομείς και μπορούν να διαρκέσουν από 3 μέχρι ακόμα και 6 χρόνια, ανόγα το Καντόνι και για την εισαγωγή χρειάζεται είτε κάποιας μορφής τεστ, είτε φυσικά στις υψηλές βαθμολογίες του μαθητή.
Για άλλη μια φορά και εδώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη γλώσσα και μάλιστα μαθαίνεται άλλη μια επίσημη γλώσσα του κράτους και άλλη μια τρίτη γλώσσα (συνήθως Αγγλικά), πέρα από τα βασικά μαθήματα (μαθηματικά, φυσική, χημεία, γεωγραφία κοκ) αλλά και οικονομικά.
Μέσα στο πρόγραμμα για το Baccalaureate συνήθως θα υπάρχει μια βασική εξειδίκευση, μια δευτερεύουσα ειδίκευση και ένα Κείμενο-Έκθεση που πρέπει να παρουσιάσουν για να πάρουν το πιστοποιητικό του Baccalaureate (Matura)και αν τα πάνε καλά μπορούν να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο, δηλαδή να εισαχθούν σε πανεπιστήμιο κοκ, αλλιώς δεν περνάνε.
Σχολεία Εξειδίκευσης
Ένα πολύ μικρότερο ποσοστό μαθητών πάει σε αυτού του είδους τις σχολές, καθως προσφέρουν γνώση σε ένα εύρος μαθημάτων αλλά σε επίπεδο αντίστοιχο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αλλά συνήθως στοχεύουν σε κάποια εξειδίκευση και κυρίως σε κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα.
Για την εισαγωγή σε αυτά θα χρειαστεί επιπλέον τεστ και συνήθως προετοιμάζουν για περαιτέρω εκπαίδευση πάνω στα επαγγέλματα ειδικότητας. Συνήθως η φοίτηση σε αυτά διαρκεί 3 έτη και στο τέλος δίνονται τελικές εξετάσεις, στις οποίες αν περάσουν επιτυχώς ο μαθητής κερδίζει ένα πιστοποιητικό εξειδίκευσης, με το οποίο αν θελει μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω τις σπουδές σε τεχνικά Πανεπιστήμια.
Πίνακας
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση:
Γυμνάσιο (Sekundar): 3 έτη:
α) χαμηλή βαθμίδα: προοπτική ΕΠΑΛ (Lehre)
β) μεσαία βαθμίδα: προοπτική ΕΠΑΛ (Lehre), Πολυκλαδικό (FMS)
γ) ανώτερη βαθμίδα: προοπτική ΕΠΑΛ (Lehre), Πολυκλαδικό (FMS), Γενικό Λύκειο (Gymnasium).
10η χρονιά: Για βελτίωση βαθμολογίας και καλύτερες προοπτικές (προαιρετική χρονιά – Brückenangebote).
Λύκειο:
ΕΠΑΛ (Lehre & Berufsschule): εισαγωγή με βιογραφικό ή και Attest.
Απολυτήριο EFZ και μετά εργασία ή και Berufsmatura και μετά Fachhochschule (ΤΕΙ) ή Berufsmatura & Passerelle και μετά Πανεπιστήμιο.
(σε κάποιες περιπτώσεις και λόγω χαμηλής βαθμολογίας κάποιοι μπορεί να πετύχουν τα διετή EBA (ΕΠΑΣ). Μετά από αυτά όμως μπορούν να συνεχίσουν για EFZ).
Έτη: 3-4 μέχρι το EFZ, για τα υπόλοιπα αναλόγως 1-2 έτη επιπλέον.
Πολυκλαδικό (FMS): εισαγωγή από μεσαία και ανώτερη βαθμίδα. Έτη 3 + 1, απολυτήριο Fachmatura και εν συνεχεία Fachhochschule, ή Fachmatura & Passerelle και μετά Πανεπιστήμιο.
Γενικό Λύκειο (Gymnasium): 4 έτη. Εισαγωγή: από ανώτερη βαθμίδα. Απολυτήριο: Matura και εν συνεχεία Πανεπιστήμιο ή Matura & πρακτική τουλάχιστον ενός έτους και μετά Fachhochschule.
Για Ιατρική χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις.
Προσοχή: Σε κάποια πανεπιστήμια ακολουθείται σύστημα διαγραφής φοιτητών λόγω χαμηλής βαθμολογίας.
Fachhochschule & Univesität: 3 έτη μέχρι το Bachelor & άλλα 1-2 έτη μέχρι το Master.
Της Maria Reichel-Nitti